Serebrovasküler Hastalık(inme) hızlı gelişen, fokal veya global beyin fonksiyonlarında bozulmaya neden olan yirmidört saatten uzun süren sakatlık ya da ölümle sonuçlanan beyinin damarlarının hastalığıdır. İnme iskemik infarkt (damar tıkanması) veya beyin içi kanama nedeni ile gelişebilir. İskemik enfarkt damar sertliği, emboli, nadiren travma, enfeksiyon veya tümoral bir olaya bağlı olarak gelişebilir.
İnme
Beyinin herhangi bir bölümünün kanlanmasının aniden kesilmesi demektir. Beyin hücreleri sürekli oksijene ihtiyaç duyarlar. Kan akımının durmasıyla, bu hücreler harabiyete uğrar veya ölürler. İnme zaman zaman “beyin krizi” olarak da adlandırılmaktadır. İskemik inme on inme hastasının yedisinde görülürken, sıklıkla kan akımının bir pıhtı ile (emboli) bloke olmasına bağlı olarak gelişir. Hemorajik inme ise bozulmuş ya da incelmiş bir damarın yırtılması ile oluşur. Çok az bir grup hastada inme sebepsiz olarak gelişebilmektedir.
Kalp ve kanser hastalıklarından sonra dünyadaki üçüncü en sık görülen ölüm nedeni inmedir. İnme dünyada ileri yaşlarda sakatlığa neden olan birinci hastalıktır. İnme sıklıkla altmış beş yaş üzerinde görülür. Yetmiş beş yaş üzerinde, her yüz kişinin birinde inme görülmektedir. Bebekler de dahil olmak üzere her yaşta görülebilir.
Beyinin farklı bölümleri vücudun farklı bölümlerinin kontrolünü sağlar. Beyinin etkilenen bölgesine ve etkilenen bölgenin büyüklüğüne bağlı olarak hastanın kliniği değişiklik gösterir. Ani olarak ortaya çıkan klinik durum :
- Kol, bacak veya her ikisinin güçsüzlüğü görülebilir. Bu güçsüzlük tam veya kısmi felç olarak gözlenebilir.
- Yüzde kayma, konuşmada, yutmada, iletişimde, dengede ve görmede bozulma olabilir.
- Vücudun herhangi bir yerinde uyuşma olabilir.
- Baş ağrısı özellikle kanamalarda karşımıza çıkar.
- Bilinç bozukluğu hafif veya çok ağır (koma) olabilir.
Mini inme
İnmeye bağlı gelişen klinik tablonun yirmi dört saatten kısa sürdüğü durumlardır. Kalıcı hale dönüşme olasılığı en yüksek hasta grubudur.
İnme ölümcül olarak veya sakatlık bırakarak sonlanabilir. Çok geniş klinik sprektrumu vardır. Kalıcı olarak sıklıkla karşımıza çıkan nörolojik sorunları şu şekilde özetleyebiliriz:
- Vucudun bir yarısında kuvvet kaybı
- Denge bozukluğu
- Yutma güçlüğü
- Konuşma ve anlama güçlüğü
- Görme bozukluğu
- Hafıza ve akıl yürütme güçlüğü
- Uygunsuz duygusal tepkiler
İnmeden şüpheleniyorsanız acil olarak en yakın hastaneye gitmeniz gereklidir.
Acil tedavi
İdeal olan sürede yani olay olduktan sonra ilk dörtbuçuk saat içinde doktora gidebilirseniz tedavi şansınız olabilir. Acil koşullarda manyetik rezonans veya bilgisayarlı tomografi ile inmenin kanamaya mı yoksa damar tıkanıklığına mı bağlı olduğu tespit edilir. Çünkü her ikisinin de tedavi süreci birbirinden farklıdır. Özellikle iskemik inme tespit edilirse hastanın genel durumu uygun olduğu takdirde damardan verilen bir ilaç ile pıhtıyı eriterek hastanın iyileşme şansı artırılabilir.
İnmeden korunmak için sigaradan, alkolden, hareketsizlikten uzak durmak gerekir. Ayrıca yüksek kan basıncı, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği ve uygunsuz diyet alışkanlıkları varsa mutlaka tedavi edilmelidir.