31 Ocak 2014 Cuma

Multipl Skleroz

Multipl Skleroz

Multipl Skleroz (MS) beyin ve / veya omurilikde inflamasyon odakları ile seyreden bir hastalıktır.

MS nedenleri

MS otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin hücreleri normalde bakterilere, virüslere karşı  vücüdü korumak için saldırırlarken bu hastalık sürecinde dışardan gelen zararlı  organizmalar yerine vucudun sinir sistemine karşı atağa geçerler ve hastanın kendi kendine zarar vermesine neden olurlar.

Miyelin kılıfı ile sarılı olan sinir liflerinin sağladığı elektriksel ileti bu yangısal (inflamasyon) sürece bağlı olarak harabiyete uğrar ve hastanın yakınmaları ortaya çıkar.Yangısal süreç ortadan kalkınca miyelin kılıf iyileşir ve sinir lifleri tekrar çalışmaya başlar. Bununla beraber yangısal süreç tekrarladıkça sinir liflerinde kalıcı hasara neden olan skar (skleroz) dokusuna neden olur. Skar cildin kesilmesiyle oluşan yara izi gibi değerlendirilebilir.

MS seyir

Hastalık başladıktan sonra dört şekilde ilerleyebilir. İyileşen-tekrarlayan tip, sekonder ilerleyici tip, primer ilerleyici tip, iyi huylu tip olarak farklı seyirler gösterebilir.

MS kimlerde görülür?

MS herhangi bir yaşda görülmekle beraber çocuklarda nadir görülür. Sıklıkla 30 yaş civarında ortaya çıkar. Dünyada genç yetişkinlerde sakatlığa neden olan en sık görülen hastalıktır. Kadınlarda iki kat daha fazla görülür.

MS değişik yakınmalara  neden olabilir. Görsel problemler en sık görülen yakınmalardır. Dört MS  hastasınının birinde, ilk sorun görme  bozukluğu ile başlar. Hastalarda görme bulanıklığı ile beraber gözde ağrı olur. Bulanık görmeye çift göreme  eklenebilir. Kas spazmları, kaslarda sertlik, titremeler görülebilir. Ekstremitelerde kas ve eklemlerde ağrılar olabilir. Ms hastalarında aşırı yorgunluk veya halsizlik sık görülen yakınmaların başında gelir. MS hastalarında duygusal sorunlar, depresyon ve kaygı bozukluğu da sık görülür. MS hastalarında sebepsiz ağlama ve gülme atakları olabilir.

MS hastalarında ayrıca ciltte karıncalanma veya uyuşma ilk nüksde sıklıkla karşımıza çıkar. Atakalr sırasında kas güçsüzlüğü veya felçler olur. Hastanın hareket kabiliyetini kısıtlar.


Uyku Bozuklukları

Uyku Bozuklukları

İnsomniya

Yetişkinlerin yaklaşık olarak beşde biri istedikleri kadar uyuyamazlar.
Kötü uyku;
  • Uykuya dalmakda zorlanmak,
  • Çok erken uyanmak,
  • Gece uzun süre uyanık kalmak,
  • Gece uykusu sonrası dinlenmiş olarak uyanmamak gibi yakınmalar varsa akla gelmelidir.
Kötü uykunuz varsa, gün içinde yorgun, konsantrasyon bozukluğu, sinirli ve verimsiz hissedersiniz.

Uyanıklığı dikkate aldığınızda, gece uyanmalarınız sizin için normal değilse ve tekrar uykuya dalmakta zorlanıyorsanız uykunuzun kalitesi kötüdür. Stres, ailevi veya iş sorunları, jet-lag, günlük rutinde değişiklik, alışılmadık bir yatakda uyumakgibi geçici nedenler uyku sorunlarına neden olabilir. Kaygı bozukluğu ve depresyonda kötü uykuya neden olan psikiyatrik problemlerdir. Özellikle obez kişilerde görülen horlama sıklıkla uyku apnesine neden olabilir. Bazı hastalıklar ise kişilerin uyanık kalmasına neden olur. Örneğin; ağrıya neden olan hastralıklar bacak krampları, solunum yetmezliği, hazımsızlık, öksürük, kaşınma,sıcak basması, akıl sağlığında ki bozukluklar gibi. Alkol, kafein, nikotin, sokak ilaçları gibi uyarıcılar ve bazen de herhangi bir hastalık nedeni ile kullanılan ilaçlar normal uyku sürecini bozabilir.

Narkolepsi

Eğer narkolepsiniz varsa gün içinde sürekli aşırı yorgun ve sersemlemiş gibi hissedersiniz. Üstelik gece uykularınız da bozuktur. Gün içinde bazen herhangi bir neden olmaksızın ani uyuklamalarınız, uyku ataklarınız olabilir. Narkolepsisi olan birçok hastada katapleksi de görülebilir. Bu durum da vücudunuzdaki kasların aniden kontrolünü kaybedersiniz. Narkolepsi hastalarında bazen halüsinasyonlar (gerçekten var olmayan şeyleri görmek, duymak veya hissetmek) özellikle uykuya dalarken veya uyanırken görülür. Kesin nedeni bilinmemektedir. Narkolepsi çok nadir olarak görülen yaklaşık olarak onbinde 3-5 kişide görülür.Tanı nörolojik muayene ve uyku laboratuarı incelemesi ile olur. Tedavi nöroloji uzmanları tarafından yapılır.

Tıkayıcı(obstrüktif) Uyku Apne Sendromu

Tıkayıcı uyku apnesi (TUA) uyku sırasında aralıklı ve tekrarlayan üst solunum yolunun kapandığı klinik bir durumdur. TUA uyku sırasında solunum bozukluğuna gün içinde de aşırı uyku haline neden olan dünyada oldukça yaygın görülen orta yaştaki erkeklerin %2-4’ ünde, orta yaştaki kadınların ise % 1-2 ‘sinde görülür. Çoğunlukla erkeklerde, orta yaşta (erkekler için 55-59, kadınlar için 60-64) sigara içenlerde, aşırı kilolularda, sakinleştirici ilaç kullananlarda, aşırı alkol tüketenlerde ve genetik olarak çene yapısı bozuk olanalarda görülür.TUA ‘da gün içinde aşırı uyuma, bozulmuş konsantrasyon, gece uykuda horlama, dinlendirici olmayan uyku, gece sık sık uyanma, görgü tanıklarınca teyit edilen solunum durması atakları, huzursuz uyku, gün içinde sinirlilik, kişilik değişikliği, geceleri sık sık idrara çıkma ve özellikle erkeklerde cinsel isteksizlik yapar. Özellikle kişilik değişiklikleri, apne atakları, sinirlilik ve gece uykudaki huzursuzlukla ilgili bilgiler kişi ile birlikte uyuyan tanıklardan elde edilebilir. TUA ‘da sıklıkla hipertansiyon, kadiyovasküler hastalıklar , özellikle koroner kalp hastalığı, inme, konjestif kalp yetmezliği, obezite metabolik sendrom, diyabet, astım birlikte görülür. Horlaması ve astımı olan kişilerde TUA riski daha fazladır.

Tanı

Laboratuvar testleri ve uyku laboratuvarı incelemesi nörolojik muayene ile birlikte kesin tanı için yol göstericidir.

Tedavi

Tedavi dört ana başlıkta toplanabilir. Gerektiğinde KBB, göğüs hastalıkları uzmanı,diş hekimi yardımı ile nöroloji doktoruyla  birlikte tedavi süreci tespit edilir. Davranış tedavisi (uyku hijyeni), sürekli pozitif hava yolu basınç uygulaması (CPAP), ağız içi cihazlar, ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi seçenekleri söz konusudur.

Komplikasyonlar ve Seyir

Gün içinde aşırı uyuklama evde, işte veya araba kullanırken kazalara neden olabilir.Sinirlilik, depresyon veya diğer psikolojik durumlar oluşabilir. Özellikle hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, konjestif kalp yetmezliği ve inme bu hastalarda daha sık görülür. CPAP tedavisi uygulanan hastalarda kısa sürede sonuç alınır. Yapılan çalışmalarda CPAP uygulaması 4-8 hafta içinde etkisini gösterir.

Horlama

Burun, yumuşak damak, yutak kaslarının ve yumuşak dokularının uyku sırasında titremesi ile oluşan gürültülü solunum şeklidir. Erkeklerde daha sık görülmekle beraber her iki cinsiyette de karşımıza çıkar. Beraberinde TUA varsa bu tip hastalar yumuşak damağa yönelik cerrahiden oldukça yarar görür.Tanı için uyku laboratuvarı incelemesi gereklidir. Solunum da sıkıntıya neden olan seviyeyi tespit etmek için nörolojik muayenenin yanı sıra KBB muayenesi de gerekli olabilir. Özellikle nadir görülen tümöral ve kistik yapılar bu  muayene ile tespit edilir. Tiroid testleride hipotroidizme bağlı horlamayı dışlamak için yapılmalıdır. Nörologların gözetiminde cerrahi olmayan veya cerrahi yöntemlerle tedavisi mümkündür.

Huzursuz Bacaklar Sendromu

Uykusuzluğa (insomniya) neden olan tedavi edilebilir fakat tanısı oldukça zor konan, sıklıkla görülen  bir başka hastalıkta huzursuz bacaklar sendromudur. Hastalar istirahat halinde özellikle uzandıkları dönemde sıklıkla tarif etmekte zorlandıkları,  rahatsız edici ve bacakları karşı koyamadıkları bir hareket ettirme isteğinden yakınırlar. Bu durumu lokalize edemedikleri bu huzursuzluğu  yanma, sızlama, kasılma, karıncalanma, uyuşma, iğnelenme veya elektriklenme kelimleri ile ifade etmeye çalışırlar. Huzursuz bacaklar sendromu uykuya dalmayı tipik olarak zorlaştırır. Genetik olmakla beraber hamilelik, demir eksikliği anemisi, folik asit eksikliği, periferik nöropati, diyabet, böbrek hastalığı, romatoit artrit, bel fıtığı veya diğer omurilik hastalıklarına bağlı olarak gelişebilir. Tedavi de eğer neden tespit edilebilirse, nedene yönelik girişimler hastaları iyileştirir. Ancak sebebi tespit edilemeyen hastalarda, bu durum muhtemelen dopamin metabolizmasındaki bozukluğa bağlı geliştiği için, tedavi dopamin eksikliğine yönelik olarak yapılır. Huzursuz bacaklar sendromuyla birlikte sıklıkla görülen bir başka durum ise uyku sırasında görülen, kolaylıkla tedavi edilebilen Periyodik Ekstremite Hareket Bozukluğudur. Diğer uyku bozuklukları gibi tedavisi nöroloji uzmanının gözetiminde gerçekleştirilir.




Alzheimer hastalığıve bunama. "NTV'ye sorun"


Epilepsi
İnsanlık tarihi kadar eski zamanlardan bu yana "Kutsal Hastalık" adıyla bilinen epilepsi (sara), dramatik belirtileri ve bulgularından dolayı toplum tarafından sosyal kabulü olmayan, varlığından utanılan ve bu olumsuz etiketlenmelerden kaçınıldığı için maalesef gizlenen bir hastalık olarak dikkat çekmektedir.
Tarihsel veriler bir hastalık belirtisi olarak epilepsinin, epileptik fenomenlerin çok eski çağlardan beri çeşitli toplumlarca fark edildiğini göstermektedir. Epilepsi sözcüğü eski Yunanca'da uzakta tutulmak, yakalamak, kavramak anlamına gelen 'epilambanein' sözcüğünden türemiştir. Grekçe’deki “epilepsia”dan türediği ve nöbet anlamına geldiği bilinmektedir. İlk olarak Türkiye'nin güneyinde bulunan bir Babil inceleme tezindeki kayıtlarda epilepsiye rastlanmıştır. Daha sonra M.Ö. 770-221 yılları arasında yazılı olarak klasik Çin kitaplarında epilepsiden bahsedilmiştir. M.Ö. 400 yıllarında, Hipokrat epilepsiyi 'kutsal hastalık' olarak tanımlamıştır. Milattan sonra 4.yy’dan sonra ortaçağda epilepsi açısından karanlık dönem olarak kabul edilir (kutsal hastalık, efsunculuk, büyücülük). 16.yy’dan sonra epilepsinin tanımlanması ve gelişmesi yönünde gelişmeler olmaya başlamıştır. Fakat çoğu kültürde çeşitli belirti ve semptomların birlikteliğine dayanarak cinli ve şeytanlı bir açıklama yerleşmiştir. XVII. Yüz yılda İngiliz hekim Thomas Willis'in beyin anatomisine, kas dokusuna ve nörofizyolojiye çok önemli katkıları oldu. 1849 yılında İrlandalı hekim Robert Bently Todd epilepsi nöbetlerinin beyindeki elektriksel deşarjlardan kaynaklandığını ileri sürdü. Hayvan beyninde elektriksel akımın varlığı ilk kez 1875 yılında Richerd Caton tarafından gösterildi. 
Takip eden yıllarda Pravdich-Neminsky, köpeklerde beyin yüzeyine yerleştirdiği elektrotlar aracılığıyla   elektriksel   etkinliği   kaydetmeyi  başardı.   
Beyindeki   elektriksel   etkinliğin kaydedilmesi ve özelliklerinin tanımlanması konusunda Hans Berger'in çalışmaları kilometre taşı oldu. XIX. Yüz yılın sonlarında John Hughlings Jackson hastalan ayrıntılı inceleyerek epilepsinin anlaşılmasını kolaylaştırdı. Jackson epilepsiyi “sinir dokusunun ara sıra gelen düzensiz ve aşırı boşalımı” şeklinde tarif etti. 1912’de ilk etkili ilaç tedavisi fenobarbital bulunmuştur. 1937’de ise fenitoinin bulunması ile çok önemli gelişmelerin ilk adımı atılmıştır. 1929’da Hans Berger, epilepsi tansında önemli bir yeri olan elektroensaflografiyi (EEG) geliştirmiştir. Bu ve benzeri çalışmalar epilepsi üzerindeki sır perdesini yavaş da olsa araladı ve Hipokrat'ın 2400 yıl önce yaptığı açıklamalar doğrulanmaya başlamıştır.
Epilepsi hemen her yaşta görülebilen ve uzun süreli tedavi ve izleme gerektiren bir hastalık olup yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Epilepsi konusunda sağlık hizmeti veren tüm doktorların, epilepsili bireyler ve onların aileleri ile hastalıkla ilgili tüm kararlara ortak katılımlarını sağlayabilecek şekilde ve onların tüm sosyo-kültürel ve özel ihtiyaçlarını gözeten bir iletişim kurma bilgi ve becerisine sahip olmalı ve bunları gözetmelidir. Epilepsili bireyler ve onların aileleri ve/veya bakımlarını üstlenen kişiler bu durumla baş edebilecek şekilde bilgilendirilmelidirler. Hastalığın tanısı, tedavi seçenekleri, kullanılacak ilaçlar ve yan etkileri, nöbet tipleri, nöbeti tetikleyebilecek nedenler ve nöbet sırasında yapılması gerekenler gibi ve benzer konular hasta ve yakınları ile mutlaka paylaşılmalıdır. Epilepsinin çoğunlukla tedavi edilebilen bir hastalık olduğu her zaman akılda bulundurulmalıdır. Epilepsisi olan tarihe yön veren birçok ünlü vardır. Bu kişilerin varlığı aslında epilepsi tanısını yeni alan hastalara moral desteği vermelidir. Bu kişiler hastalıklarına rağmen konularında başarılı olmuş ve tarihe iz bırakmışlardır; Margaux Hemingway; Sinema sanatçısı, Vladimir Lenin; SSCB’nin kurucusu, Siyasetçi, Caligula; Roma İmparatoru, Papa Pius; KatolikKilisesi Papası, Socrates; Filozof.
Epilepsi (Sara olarak da bilinir.) beyin sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan nörolojik bozukluk, hastalıktır. Epilepsi; beyindeki sinir hücrelerinin artmış uyarılabilirliğinden (nöronal hiperekstabilite) kaynaklanan bir klinik durumdur. Beynin normalde elektro-kimyasal bir çalışma sistemine sahiptir. Bu sistem içinde normal faaliyet gösteren, sistemler arası iletişimi sağlayan elektriğin aşırı ve kontrolsüz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur. Epilepsi nöbetleri farklı şekillerde ortaya çıkar. Bazı nöbetlerden önce korku hissi gibi olağandışı algılamalar ortaya çıkarken, bazı nöbetlerde kişi yere düşebilir, bilinç kaybı ile birlikte hastanın ağzında köpürme, istemsiz kasılmalar, dil ısırma, idrar kaçırma nadiren de gaita kaçırma ile birlik olabilir. Bazılarında vücudun herhangi bir kasında kısa süreli kasılmalar veya uyuşma gibi garip hislenmeler olur ve bu tiplerde de bilinç kaybı olmaz. Birçok nedeni olabildiği gibi herhangi bir sebep de bulamayabilir. Sebebi bilinen epilepsi nöbetleri de oldukça azdır. Sebebi bilinenler Semptomatik, bilinmeyenlerde İdiyopatik olarak isimlendirilir.
Semptomik Epilepsi:
  • İskemik lezyon: Beyne giden kan akımı azaldığında (iskemi), beyin dokusundaki besin maddeleri ve oksijen azalır. Bu da hücre hasarına ve epilepsi nöbetine yol açar.
  • Konjentinal malformasyon: Doğuştan gelen bozukluklar.
  • Gebelik döneminde annenin ilaç ve alkol alımı, bebeğin gelişimini etkileyecek mikrobik hastalıklar epilepsi nedeni olabilir.
  • Doğum sırasında oluşabilecek beyin zedelenmesi, kanaması, beynin oksijensiz kalması epilepsiye neden olabilir.
  • Doğum sonrası menenjit, beyin iltihabı gibi rahatsızlıklar epilepsiye neden olabilir.
  • Febril konvulziyon: Ateşe bağlı istem dışı şiddetli kasılmalar.
  • Enfeksiyon: Tüm vücudu etkileyen ya da şiddetli olan enfeksiyonlar, Febril konvulziyon'a neden olabilir.
  • Tiroid hastalıklarıTiroid bezi vücuttaki sıvı dengesinin kontrolünde önemli bir rol oynar. Sıvı dengesi ise epilepsi eğilimini belirleyen bir faktördür. Genellikle tiroid sorununun tedavi edilmesiyle epilepsi de düzelir.
  • Beslenme: Bazı insanlarda epilepsinin nedeni olarak B6 vitamini eksikliği saptanmıştır.


İdiyopatik Epilepsi:
  • Genetik: Aileden gelen, mutasyona uğramış gen.
Genel popülasyon içinde kronik aktif epilepsi oranı prevalansı % 0.5-1. İnsidansı 100 000 de 20-50 yeni olgudur. Genel nüfusun % 4’ü ömürleri boyunca en az 1 epilepsi nöbeti geçiriyor. Epilepsilerin % 40 ye yakını 16 yaş altında yaklaşık %20 si 65 yaş üstünde ortaya çıkıyor.
Tanı için öncelikle elektroensafalografi, beyin tomografisi ve/veya beyin manyetik rezonans tetkikleri ve nedene yönelik kan tetkikleri yapılması gereklidir. Epilepsinin nedeni ve tipinin belirlenmesi tedavi için çok önemlidir. Çünkü bazı epilepsi tiplerini kontrol altına alabilen ilaçlar, bazı tiplerinde kontrolden çıkmasına neden olduğu bilinmektedir. Ayırıcı tanı da senkop, tik bozuklukları, geçici serebral iskemik ataklar, kardiyak ritim bozuklukları ve psikolojik nöbetlerin de mutlaka akılda bulundurulması gerekmektedir.
Basit Parsiyel Nöbetler
Bu nöbetlerde hasta nöbet geçirirken tek bir bulgusu vardır, vücudun belirli bir bölgesini tutar. Örneğin bir ayakta ya da kolda kasılmalar seyreden epilepsi türüne basit parsiyel motor nöbetler denir. Bu türde nöbet başladığı yerde kalabildiği gibi belirli bir düzene göre ilerleyerek vücudun yarısını tutabilir. Eğer vücudun diğer yarısına geçerse bilinç bozulabilir. Nöbet durduktan sonra kasılmaların geliştiği tarafta kuvvetsizlik olabilir. Bunun dışında basit duyusal nöbetler gelişebilir bu türde bir ekstremitede, genellikle elde ve parmaklarda uyuşma-karıncalanma, yanma ve nadiren ağrı gibi kısa süren belirtiler oluşabilir. Bu belirtiler lokal olabileceği gibi vücudun bir yarısını sarabilir. Deri yüzeyinde renk değişiklikleri (kızarma-solma), sesler duyulması, kan basıncı değişiklikleri, sadece bilinç bulanıklığının eşlik ettiği birçok çeşit parsiyel epileptik nöbetler oluşabilir.
Kompleks Parsiyel Nöbetler
Basit parsiyel nöbetlere bilinç bozukluğu eşlik ettiğinde kompleks parsiyel nöbetler teriminin kullanılması önerilir. Duyusal nöbetlerde parsiyel epileptik nöbetlerden farklı olarak hissedilenler basit ışık çakması veya şekilsiz bir görüntü yerine hastanın geçmiş yaşamından bir sahne, görüntüleri, sesleri, kokuları, lezzetleri, duygularıyla tekrar yaşanır.
Jeneralize Epileptik Nöbetler
Jeneralize epileptik nöbetleri birkaç başlık altında toplamak mümkündür. Petit mal dediğimiz ve ani bilinç kaybı ile birlikte konuşma yürüme, yeme gibi motor aktivitelerin kesilmesiyle niteli şekli en sık görülenidir. Nöbet sırasında vücut pozisyonu korunur ve hasta yere düşmez, gözler bakakalmış gibidir, iletişim kuramaz ve hasta etrafının farkında değildir. Ani iletişim bozukluğu, tek bir kasta veya kas grubunda ani, kısa süreli kasılmalar v.b. şekillerde ortaya çıkabilir. Hastada bilinç kaybı oluşur. Epilepsinin acil müdahale gerektiren epileptik nöbetlerin aralarında normal dönem olmadan, art arda birbirlerini izlemesi şeklinde ortaya çıkabilir.
Tedavi
Epilepsi, mutlaka doktora başvurulması ve doktorun gerekli gördüğü sürece kontrol altında kalınması gereken bir hastalıktır. Bu durum, epilepsinin ömür boyu devam edeceği şeklinde algılanmamalı. Epilepsinin bazı türleri hasta belli yaşlara geldiğinde kendiliğinden tamamen düzelebilir ve ilaç tedavisine gerek duyulmayabilir. Ancak bu hassaslık derecesine de bağlı olabilir. Ancak bu kararı doktor vermelidir. Normal koşullarda epilepsi tanımına uygun olarak, ilk epileptik nöbeti izleyen bir yıl içinde en az bir nöbet daha geçiren hastalara antiepileptik tedavi başlanır. Kullanılacak ilaç nöbet tipine göre seçilir. Tedavide bazen tek ilaç kullanımı yeterli gelmediğinde çoklu ilaç kullanımı uygulanabilir. Tedavide ilacın kullanımından çok bu ilacın kan seviyesi tedavide önemlidir. Bazı ilaçların yeterli kan seviyesine ulaşması 14-30 gün alabilir. Tedavide asıl amaç nöbetlerin durdurulmasıdır ve verilen ilaç tedavisi ile yüksek oranda nöbetler durdurulmaktadır. Nöbetleri tam olarak durdurulmuş hastalarda tedaviye aynı ilaç ile ortalama 3-5 yıl devam edilebilir. Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan kullanılan ilaç kesilmemelidir. Bu sürenin sonunda ilaç kesildikten sonra tekrar nöbet geçirme riski %25 kadardır. İlaç kullanmaya başladıktan sonra ilk haftalarda ilaca bağlı vücutta bazı tepkiler görülebilir. Tedavinin başlangıcında deri döküntüleri olabileceği akılda tutulmalıdır. Tedavinin ilk bir ayı içinde birkaç kez tam kan sayımı ve karaciğer fonksiyon testlerinin kontrolü için doktora başvurulmalıdır. Tedavinin en uygun ilaç ile uygun dozda, sürede yapılması hastalığın tedavisinde çok önemlidir. Bu nedenle tedavinin her aşaması uzman hekim tarafından takip edilmelidir. Nöbetlerin tekrarlaması ve status epileptikus hali, beyinde oksijensiz kalmaya bağlı bazı etkilere yol açabilir. Her nöbet bir sonrakinin ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Tedavisiz kalan küçük nöbet türlerinin bir süre sonra büyük nöbetlere dönüşme olasılığı vardır. Bu nöbetlerde hastanın maruz kalabileceği merdivenden düşme, kişi sokakta ise trafik kazası, suda boğulma gibi tehlikeler vardır. Bu nedenlerle epilepsiye mutlaka müdahale edilmelidir.. Epilepsinin en önemli tedavi şekli ilaç tedavisidir. Epilepside kullanılan ilaçlar beyin hücrelerinin aşırı uyarılmasına baskı uygulayarak nöbetlerin oluşunu engeller. Bu ilaçlar her gün, önerilen dozda ve saatlerde çok düzgün bir şekilde kullanılmalıdır. Doktor çocuğun yaşını, kilosunu, nöbet tipini göz önüne alarak ilaçları seçer. İlaçları düzenli ve doktorun tarif ettiği gibi kullanmak çok mühimdir. Kullanılan bu ilaçların hastalığı tamamıyla geçirmez ama nöbetleri engeller veya sayısını azaltır. Epilepsi tedavisinin düzgün bir biçimde sürdürülmesi halinde de nöbetler devam edebilir. Tıbbın dev adımlarla ilerlediği dünyamızda hiçbir hekim epilepsili bir çocuğun anne-babasına tedavi ile nöbetlerin %100 kaybolacağını garanti edemez. Nitekim dünya istatistiklerine bakılacak olursa uygun tedavi şartlarında hastaların %60’ında nöbetlerin tümüyle ortadan kalktığı, %20’sinde tüm tedavi seçeneklerine rağmen nöbetlerin devam ettiği görülmektedir. Halen ilaçla tedaviye cevap vermeyen belli epilepsi türlerinde dünyada ve ülkemizde cerrahi tedavi olanakları geliştirilmektedir. Cerrahi müdahale, ilaçlara yanıt vermeyen hastalarda uygulanmalıdır ve epilepsi cerrahisi konusunda uzmanlaşmış özel tıp merkezlerinde yapılmalıdır. Ameliyat sırasında nöbetlere neden olan beyin bölgesi çok incelikli bir şekilde alınır. Tedaviden sonra hastaların %90'ı göze batacak şekilde gelişme göstermektedir. Epilepsi hastalarına uygulanan bir diğer cerrahi tedavi yöntemi de ayrık beyin ameliyatı da denilen corpus callosumun kesilmesi işlemidir. Fakat bu işlem birçok disfonksiyona neden olduğundan pek fazla tercih edilmemektedir. 1990'lı yıllarda nöbetleri kontrol etmenin güç olduğu durumlarda, diğer bir seçenek olarak yeni bir tedavi yöntemi bulunmuştur. Bu yeni yöntemde, boynun yan tarafında uzanan vagus siniri aracılığı ile beyne uyartılar gönderilir.
Prof.Dr. Mehmet Zülküf Önal
Nöroloji Uzmanı
Özel Medicana International Ankara Hastanesi
Ankara
mzonal@gmail.com